Laatst hoorde ik een vader in de stad tegen zijn dochter zeggen: “Zou je dat ijsje wel eten, schat? Je moet niet nog dikker worden.” Mijn maag draaide zich letterlijk om. Niet alleen omdat ik direct mijn eigen kinderen voor me zag, maar vooral omdat ik dacht: dit is precies hoe je een meisje leert twijfelen aan zichzelf.
Als ouder wil je natuurlijk het beste voor je kind. Maar soms, zonder dat je het doorhebt, plant je zaadjes van onzekerheid. In dit artikel deel ik vijf valkuilen die ouders (vaak onbewust) maken, maar waarmee je het zelfbeeld van je dochter flink onder druk zet. Even een waarschuwing: dit artikel is niet bedoeld om je een schuldgevoel aan te praten, maar wel om je bewust te maken van de impact van jouw woorden en gedrag.
Inhoudsopgave
Maak opmerkingen over haar uiterlijk
“Koop eens een andere zonnebril, die staat je voor geen meter.” of “Je moet echt iets aan je haar doen.” Als je dit leest, klinkt het misschien onschuldig. Maar voor je dochter kunnen zulke opmerkingen hard aankomen. Haar uiterlijk is in de puberteit (en ver daarvoor) een enorm gevoelig onderwerp. Zeker in een tijd waarin Instagram-filters en TikTok-trends het schoonheidsideaal bepalen.
Wat veel ouders vergeten, is dat meisjes zich vaak spiegelen aan wat hun ouders over hen zeggen. Als jij kritiek hebt op haar uiterlijk, dan wordt dat al snel haar eigen stem. Ze gaat die stem geloven en die stem is keihard. Juist in de fase waarin haar zelfbeeld nog volop in ontwikkeling is, zijn jouw woorden van levensbelang. Ook zwijgen is daarin niet altijd goud. Wil je echt iets zeggen over haar uiterlijk? Begin dan met een oprechte, positieve observatie. Bijvoorbeeld: “Wat leuk dat je iets nieuws met je haar hebt gedaan.”
Maak grapjes over haar gewicht (het liefst waar anderen bij zijn)
“Zou je wel nog een keer eten opscheppen?” of “Je moet echt wat meer gaan sporten.” – zelfs als je het zegt met een knipoog, komt het binnen. Zeker als jouw dochter net in een fase zit waarin haar lichaam verandert. Puberteit en gewicht zijn een explosieve combinatie. Ze weet zelf echt wel dat haar jeans strakker zit dan vorige maand. Daar heeft ze jouw bevestiging niet voor nodig.
Een betere aanpak? Focus op gezondheid, energie én lekker in je vel zitten. Maak van beweging iets gezelligs. Samen wandelen, dansen in de woonkamer of probeer een leuke, nieuwe sport. Zo leg je de nadruk op plezier en niet op kilo’s. Vermijd teveel kritiek of een negatieve ondertoon. Vertrouw erop dat ze zelf leert aanvoelen wat goed is voor haar lichaam, zeker als jij daarin het juiste voorbeeld geeft.
Toon geen enkele interesse in haar passies
Misschien heb je geen idee wie die Koreaanse boyband is waar ze uren naar luistert. Of snap je niet waarom ze drie keer per week naar paardrijden moet terwijl je zelf allergisch bent voor alle viervoeter. Toch is het cruciaal dat je betrokken blijft.
Als je steeds zegt dat het onzin is of tijdverspilling, leert je dochter: wat ik leuk vind, doet er niet toe. Terwijl die passies juist belangrijk zijn voor haar identiteit. Stel vragen, ga mee naar een optreden, laat haar vertellen over haar hobby’s. Zelfs als je geen idee hebt waar het over gaat, voelt ze zich gezien. Misschien ontdek je zelfs iets nieuws over haar of vind je gespreksonderwerpen waar haar hart sneller van gaat kloppen. Juist door in haar wereld te stappen, ontstaat verbinding en dat is precies wat ze nodig heeft in de zoektocht naar zichzelf.
Vergelijk haar regelmatig met andere meisjes
“Je nichtje heeft een jaar overgeslagen op school, dat is nog eens een goed voorbeeld.” of “Jouw zusje leerde de schoolslag veel sneller.” Vergelijken is een giftige gewoonte. Het geeft je dochter het gevoel dat ze altijd tekortschiet. Dat ze niet goed genoeg is zoals ze is. Dat je andere meisjes meer waardeert dan haar.
Iedereen ontwikkelt zich in een ander tempo. Als je wilt dat je dochter zich goed voelt over zichzelf, laat haar dan weten dat ze uniek is. Dat is namelijk meer dan genoeg! Prijs haar inspanning, niet alleen het resultaat en vier haar successen, hoe klein ze ook zijn.
Door te stoppen met vergelijken, geef je ruimte voor groei. Je dochter leert dan dat ze zichzelf mag zijn, in plaats van een constante kopie van iemand anders. Die ruimte is precies wat ze nodig heeft om zelfvertrouwen te ontwikkelen.
Geef vaak kritiek, maar zelden een compliment
Sommige ouders denken dat complimenten kinderen lui maken. Dat je ze weerbaar maakt door ze vooral te wijzen op wat beter kan. Maar kinderen (en vooral dochters) bloeien op van bevestiging. Een compliment hoeft niet groots te zijn. Zeg eens: “Wat heb je dat slim opgelost.” of “Ik ben trots op hoe je dat gesprek bent aangegaan”.
Een simpele erkenning kan het verschil maken tussen een meisje dat zichzelf vertrouwt en een meisje dat constant twijfelt aan haar kunnen. Complimenten zijn geen luxe, ze zijn noodzaak. Geef ze niet te pas en te onpas, maar wel als oprechte en doelgerichte waardering. Vergeet ook niet om haar te complimenteren op eigenschappen die niet uiterlijk of prestatiegericht zijn. Denk aan haar vriendelijkheid, haar doorzettingsvermogen, haar zorgzaamheid of haar gevoel voor humor.
Even zonder dollen: wees haar veilige haven
Je hoeft geen perfecte ouder te zijn. Echt niet. Maar probeer je bewust te zijn van je woorden, je toon, je reacties. Jouw stem wordt op termijn haar innerlijke stem. Als die stem liefdevol, zacht en ondersteunend is, geef je haar iets mee wat ze de rest van haar leven kan gebruiken.
Ik hoop dat Floris en Sevijn straks mogen opgroeien in een wereld waar ze niet hoeven te twijfelen aan wie ze zijn. Maar verandering bij mijn kinderen begint bij mij. Verandering bij jouw kinderen begint… bij jou!
