“Hoeveel krijg ik bij jou, pap?” vroeg Floris terwijl hij zijn handen alvast wrijvend tegen elkaar hield. “Want bij mama krijg ik één euro meer.”
Tja, hoe ga je daar nou weer op reageren? Lachend, natuurlijk. Als gescheiden vader heb ik er in ieder geval weer een project bij, want ‘zakgeld’ is veel meer dan simpelweg een muntje in een spaarpot mikken. Het is een les in verantwoordelijkheid, sparen, keuzes maken én omgaan met verleiding. Zeker als je kind vliegensvlug doorheeft dat twee huizen misschien ook twee keer kassa kan betekenen.
Welkom in de wondere wereld van co-ouderschap, waar niet alleen bedtijden, schermtijd en logeerpartijtjes afgestemd moeten worden, maar ook het zakgeldbeleid. Je denkt misschien dat het overbodig is, maar er valt meer over te zeggen dan je denkt.
Inhoudsopgave
Waarom zakgeld belangrijk is, ook bij co-ouderschap
Zakgeld is meer dan een paar euro’s per week. Het is een oefenterrein voor financiële vaardigheden, leren sparen, keuzes maken en soms zelfs geduld hebben of jezelf even streng toespreken. Kinderen leren met geld omgaan door het simpelweg zelf te doen. Maar als je als ouders niet op één lijn zit, geef je je kind onbedoeld een dubbele of juist verwarrende les mee.
Bij Floris (11) en Sevijn (2) merk ik natuurlijk veel verschil. Floris weet dat geld niet vanzelf komt, zeker als hij z’n spaarpot probeert te vullen voor die ene veel te dure LEGO-set. Sevijn daarentegen denkt nog dat papa en mama miljonair zijn en alles kunnen kopen wat hij aanwijst.
Spreek samen een bedrag af
Het klinkt als een open deur, maar dit is de stap waar het vaak al misgaat. Want waar jij misschien denkt aan €2,50 per week, zit je ex-partner wellicht op het dubbele. Spreek een vast bedrag af per week of maand en verdeel wie wanneer betaalt. Bijvoorbeeld:
- Jullie betalen allebei €5 per maand: €2,50 op de 1e van de maand bij jou, €2,50 op de 15e bij je ex.
- Of: de ene ouder betaalt zakgeld, de ander zorgt voor kleedgeld.
Wat je ook kiest: maak duidelijke afspraken en leg ze eventueel vast. Niet om elkaar te controleren, maar om verwarring en discussies te voorkomen.
Zit je niet (meer) op één lijn met je ex en is overleggen lastig of zelfs onmogelijk geworden? Dan is het ook prima om je eigen regels te bepalen. Geef ieder je zakgeld op de manier die het beste bij je past. Zorg er alleen voor dat het kind niet de dupe wordt van eventuele meningsverschillen. Een gescheiden spaarpot is echt niet erg, zolang je samen ruzie over geld vermijdt. Dat is nooit de bedoeling, zeker niet als je kind daar last van heeft.
Houd de frequentie aan (ook als je kind er niet is)
Co-ouderschap betekent vaak: de ene week is je kind bij jou, de andere week bij de ander. Maar geld is niet gebonden aan locatie. Geef dus ook zakgeld in de week dat je kind er niet is, bijvoorbeeld via een bankrekening of digitaal. Zo leert je kind dat geld een constante factor is en niet wordt bepaald door het aantal bezoekjes aan jou.
Ik koos ervoor om Floris zijn eigen bankrekening te geven. Niet alleen handig voor zakgeld, maar ook voor verjaardagsgeld, rapport-beloningen of dat zoveelste tientje van opa en oma. Bovendien kan ik via de app meekijken en hem bijsturen als dat nodig is. De één zal je vertellen dat contant geld het beste is, de ander vind een bankpas ook een goed leermiddel. Jouw kind, jouw regels!
Wees eerlijk over verschillen (en leg ze uit)
Jij bent misschien van het sparen en je ex van het uitgeven. Of omgekeerd. Dat verschil merken kinderen feilloos op. Ze kunnen het zelfs gaan gebruiken: “Bij mama mag ik er wél meteen snoep van kopen!”Verdedig jezelf niet, maar wees duidelijk in je woorden:
“Mama en ik doen sommige dingen anders en dat is oké. Maar we proberen wel samen afspraken te maken over geld, zodat jij leert hoe het werkt.”
Kinderen snappen meer dan je denkt. Als je ze betrekt bij het ‘waarom’, voelen ze zich serieus genomen en dat voorkomt veel discussies.
Kleedgeld? Eerst zakgeld goed aanpakken
Sommige ouders kiezen ervoor om oudere kinderen kleedgeld te geven, bijvoorbeeld vanaf 12 jaar. Bij co-ouderschap komt daar een extra laag bovenop: wie betaalt wat en waar draagt je kind de kleding? Niets zo vervelend als een kind dat met een halve garderobe van de ene naar de andere ouder moet slepen.
Begin klein. Laat je kind eerst ervaring opdoen met zakgeld, sparen en budgetteren. Gaat dat goed? Dan kun je samen een kleedgeldplan opstellen. Vergeet niet te bespreken of kleding die bij jou gekocht wordt ook bij de ander gedragen mag worden (en vice versa).
Voorkom ‘cash-strijdjes’ tussen ouders
Een valkuil bij co-ouderschap is dat zakgeld een onderlinge wedstrijd wordt. “Jij geeft €2,50? Nou, dan geef ik lekker 5 euro.” Niet doen! Het kind wint daar misschien tijdelijk mee, maar op de lange termijn leert het dat manipulatie loont. Dat wil je koste wat het kost voorkomen.
Probeer dus altijd samen op te trekken als een team. Bespreek eventueel jaarlijks of halfjaarlijks jullie zakgeldbeleid opnieuw. Net als bij belasting: af en toe even evalueren voorkomt problemen later. Is overleg niet mogelijk, bepaal dan zelf welk bedrag past bij de leeftijd van je kind, maar sla er niet in door. Je kunt altijd de website van Nibud raadplegen voor een indicatie.
Laat je kind fouten maken (maar wees er voor de les)
Kinderen leren het meeste van hun eigen blunders. Als Floris zijn volledige zakgeld in één dag uitgeeft aan Pokémon-kaarten en dan de rest van het kwartaal zonder geld zit, dan is dat balen. Maar ook een waardevolle les. Niet gelijk bijstorten dus, hoe zielig het ook klinkt.
Help liever bij het reflecteren:
- Wat had je anders kunnen doen?
- Waar wil je volgende keer op letten?
- Wat zou je kunnen doen als je iets groots wilt kopen?
Zo leer je je kind plannen, keuzes maken en geduld hebben. Eigenschappen waar je als volwassene nog elke dag iets aan hebt.
Een klein beetje extra: de spaarpotbonus
Om sparen te stimuleren, kun je een ‘spaarpotbonus’ afspreken. Bijvoorbeeld: elke keer dat je kind 10 euro spaart, doe jij er 2 euro bij. Of: bij elke maand waarin niets wordt uitgegeven, een kleine beloning.
Let op dat dit geen valkuil wordt voor een nieuwe competitie tussen ouders. Houd het simpel en transparant en overleg als je iets nieuws introduceert.
Tot slot: wees flexibel, maar houd vast aan de basis
Kinderen groeien, situaties veranderen. Misschien krijgt je ex een nieuwe baan, of komt er een nieuw kindje bij. Het is niet erg als afspraken af en toe aangepast worden. Maar houd wel vast aan de basis: duidelijkheid, eerlijkheid en samenwerking.
Belangrijk is het om niet te vergeten: het draait niet alleen om het geldbedrag, maar om de levenslessen die je je kind meegeeft. Met een beetje overleg, een vleugje humor en een snufje geduld kom je al een heel eind.
