Vroeger, toen ik zelf nog een lief, klein jongetje was, wilde ik een keer mijn bord niet leeg eten omdat ik het gerecht niet lekker vond. Ik weet nog goed dat mijn moeder geïrriteerd tegen me zei dat ik mijn eten moest opeten, omdat kinderen in arme landen nooit zo’n lekkere maaltijd kregen. Nou, van mij had ze het met de post mogen opsturen. Ik hoefde het in ieder geval niet.
Zo werden er nog vele andere inhoudsloze opmerkingen gemaakt. Het irriteerde mij enorm toen ik nog een kind was en ze zorgde er al helemaal niet voor dat ik mijn gedrag ging aanpassen. Toch bleven deze opmerkingen gemaakt worden. Ben jij je bewust van deze 4 opmerkingen die veel ouders naar hun kinderen uiten?
Omdat ik het zeg
Gemiddeld stelt een kind tussen de 4-6 jaar zo’n 300 vragen op een dag. Wat zegt u?! Juist, 300 vragen. En als vader zit je natuurlijk niet altijd op al deze vragen te wachten. Zeker niet gezien het feit dat zo’n 70% van deze vragen begint met ‘Waarom’. Vanuit gemakzucht grijp je dus te vaak naar het antwoord: ‘Omdat ik het zeg!’
Nu snap ik heel goed dat veel vaders zichzelf kwalificeren als hoofd van het gezin en zodoende graag overkomen als de alwetende, wijze en verstandige kartrekker van de familie. Maar wat voor de 1 een leider is, is voor de ander een dictator! De uiting ‘omdat ik het zeg’ heeft ook niets te maken met respect naar je kind, maar met een afwijzing naar iemand die tegen jou opkijkt.
Even een simpel voorbeeld: Je rijdt door rood en wordt staande gehouden door meneer agent. Je opent je raampje en de agent zegt: ‘Ik wil dat u hier om de hoek parkeert’. Jij vraagt: ‘Waarom dat?’ en als reactie krijg je te horen: ‘Omdat ik het zeg!’ Je bent natuurlijk direct geïrriteerd en zou die man ter plekke iets duidelijk willen maken (als hij geen uniform aan had tenminste). Als hij had gereageerd met ‘Uw auto staat hier momenteel niet veilig opgesteld, dus voor uw welzijn zou ik het prettiger vinden als u om de hoek parkeert. Ik rijd achter u aan’, dan was jij zo blij geweest dat je met plezier het dubbele tarief van de bekeuring zou betalen. Toch?
De zin ‘omdat ik het zeg’ laat totaal geen ruimte open voor een gesprek en houdt enkel een hiërarchische cultuur in stand, waarin gelijk hebben bepaald wordt door je autoriteitspositie in plaats van logische bewijsvoering. Oplossing: geef je kind gewoon een helder antwoord en geef hem/haar een verklaring voor jouw gedachtes.
Je krijgt vierkante ogen als je te lang achter de tv zit
Het is bijna onmogelijk om je kind nog op te voeden zonder elektronische schermen. Iedereen heeft wel een tv, tablet, smartphone of computer. Ook Floris is enorm verslaafd aan alles dat met hedendaagse technologie te maken heeft. Ligt dat aan de opvoeding? Absoluut niet. Het is een normale ontwikkeling bij kinderen. Al die schermen schreeuwen om aandacht en er gaat een enorme wereld achter schuil waar kinderen iets van kunnen leren. De schermen roepen naar ze, hoe klein ze ook zijn. En daar kom jij als ‘hoofd van het gezin’ met de tekst: ‘Kom nu toch eens achter die tv vandaan, je krijgt nog eens vierkante ogen!’
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat televisie kijken absoluut geen schade toe kan brengen aan de ogen van een kind. Te lang staren naar een klein scherm (smartphone) heeft daarentegen wel een negatief effect op de ogen. Hoe dan ook, de opmerking over vierkante ogen zal een kind niet snel begrijpen. Dat onbegrip kan zich uiten op twee verschillende manieren. 1) je kind ontwikkelt een angst voor schermen omdat hij/zij bang is om anders te worden dan andere kinderen of 2) je kind denkt logisch na en heeft nog nooit iemand met vierkante ogen gezien. Vanaf dat moment is jouw geloofwaardigheid als vader weer een stukje verder gedaald. Dat zou zonde zijn toch?
Stel een limiet aan de schermtijden van je kinderen en beargumenteer waarom jij dat als vader zo belangrijk vindt. Blijft je kind doorvragen waarom? Dan kun je altijd nog roepen: ‘Omdat ik het zeg!’
Alleen kleine baby’s huilen
Enige tijd geleden was ik met Floris in de speeltuin en zag dat een klein meisje zich had bezeerd aan iets. Huilend (zeg maar gerust overdreven krijsend) liep ze naar haar vader die zich overduidelijk schaamde voor de uiting van zijn dochter. Ik was benieuwd hoe hij hierop zou reageren en ja hoor, precies zoals ik vermoedde zei hij: ‘Je hoeft toch niet zo hard te huilen, alleen kleine baby’s huilen zo hard. Dat weet je toch wel?’
Graag had ik deze vader willen vertellen dat er een verschil is tussen gedrag en gevoel. Gevoelens mogen er zijn, gedrag is iets dat wij als ouder kunnen sturen. Een betere reactie was geweest: ‘Lieverd, ik begrijp dat je pijn hebt en daar ben je vast verdrietig door. Dat mag. Maar het is niet nodig om zo hard te huilen. Ik troost je ook als je minder hard huilt. Laat eens zien waar je jezelf hebt bezeerd, dan geef ik er een dikke kus op.’ Een kind ziet nog niet altijd oorzaak en gevolg in. Het is aan jou de eervolle taak als vader om je kroost duidelijk te maken dat alles uiteindelijk goed komt!
Kleine toevoeging voor de geïnteresseerde lezer. Wanneer je zegt dat alleen kleine kinderen of baby’s huilen, dan zeg je dus eigenlijk dat het gevoel van je kind er niet mag zijn. Huilen en het tonen van emoties is een ondergewaardeerd onderwerp in onze maatschappij. Of je nu een stoere man bent of een vrouw, jong of oud, succesvol of niet, huilen mag altijd!
Dit is de laatste keer dat ik het zeg, dus ik waarschuw je
En anders wat? Ga je nog harder schreeuwen? Slaan? De mensen in de omgeving vervelen met je akelige gezang? Even serieus, wanneer je deze zin wilt gebruiken, zorg er dan voor dat er een haalbare consequentie aan gekoppeld zit. Wanneer je niet voor een gepaste maatregel zorgt, dan snapt je kleine veelpleger dit snel genoeg en prikt direct door je bluffen heen.
Fout: ‘Ik wil niet dat je nog een keer iemands zandkasteel kapot maakt, anders gaan we nooit meer naar het strand!’
Goed: ‘Dit is de laatste keer dat je het zandkasteel van een ander kindje kapot maakt, anders gaan we direct naar huis!’ (Dan moet je natuurlijk ook echt naar huis gaan als jouw terrorist weer de mist in gaat.)
Zorg er bij een ‘dreigement’ voor dat deze direct uit te voeren is en uiteraard geen schade toebrengt aan je kind.